Φίμωση και παραφίμωση

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΦΙΜΩΣΗ;

Φίμωση είναι η παθολογική κατάσταση κατά την οποία η ακροποσθία, το δέρμα το οποίο καλύπτει τη βάλανο («κεφαλάκι» του πέους), είναι αρκετά στενό με αποτέλεσμα να δυσκολεύει ή να κάνει αδύνατη την αποκάλυψη της βαλάνου. Αυτή η κατάσταση μπορεί να είναι συγγενής (από τη γέννηση του παιδιού) ή επίκτητη.

Η φίμωση είναι μια φυσιολογική κατάσταση στα μωρά και τα νήπια για τα πρώτα 2 έτη περίπου. Μετά την ηλικία των 2 ετών η ακροποσθία αρχίζει να διαχωρίζεται φυσιολογικά από τη βάλανο. Σε ορισμένα αγόρια ο διαχωρισμός αυτός μπορεί να καθυστερήσει περισσότερο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα.

Στα μεγαλύτερα παιδιά, αλλά και στους ενήλικες η φίμωση μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας δερματικής πάθησης.

Άμεση θεραπεία απαιτείται στις περιπτώσεις όπου η φίμωση προκαλεί συμπτώματα όπως η δυσκολία στην ούρηση και οι υποτροπιάζουσες βαλανοποσθίτιδες.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΦΙΜΩΣΗΣ;

Η εμφάνιση της μπορεί να σχετίζεται με διάφορες παθήσεις όπως:

• Χρόνιες φλεγμονές της βαλάνου και της πόσθης (βαλανοποσθίτιδες).

• Σακχαρώδης διαβήτης και ανοσοκαταστολή που αποτελούν αίτια συχνών υποτροπιαζουσών φλεγμονών στην περιοχή.

• Τραυματισμός κατά την σεξουαλική επαφή.

• Διάφορες παθήσεις του δέρματος όπως το έκζεμα, η ψωρίαση, ο μη μολυσματικός και ο σκληροατροφικός λειχήνας.

• Στους ενήλικες, η φίμωση μπορεί να σχετίζεται επίσης με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΦΙΜΩΣΗΣ;

Η φίμωση συνήθως δεν αποτελεί πρόβλημα έως ότου παρουσιάσει συμπτώματα όπως:

• Κνησμό, ερυθρότητα, εξάνθημα, ουλές, πόνο, οίδημα, διάσπαση του δέρματος και διαταραχές στην αισθητικότητας της βαλάνου.

• Η μακροχρόνια αδυναμία αποκάλυψης της βαλάνου καθιστά αδύνατη την απομάκρυνση του σμήγματος και αποτελεί αιτία κακής υγιεινής του πέους και άρα εμφάνισης φλεγμονών (βαλανοποσθίτιδες).

• Μία προχωρημένη στένωση μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την δυσκολία στην ούρηση έως και την πλήρη επίσχεση των ούρων.

• Στην ενήλικο ζωή η φίμωση αποτελεί αιτία σεξουαλικών διαταραχών λόγω επώδυνης στύσης, δυσχέρεια στη επαφή και πρόωρης εκσπερμάτισης.

• Η παραφίμωση είναι μία σχετικά συχνή επιπλοκή λόγω της φίμωσης με επείγοντα χαρακτήρα.

• Σε παραμελημένες περιπτώσεις όπου η φίμωση δεν αντιμετωπίστηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να είναι αιτία ανάπτυξης καρκίνου του πέους.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΡΑΦΙΜΩΣΗ;

Είναι μία επείγουσα κατάσταση όπου το δέρμα της ακροποσθίας δεν μπορεί να επιστρέψει στην αρχική του θέση και παγιδεύεται πίσω από τη βάλανο, λόγω του στενού δακτυλίου. Η παραμονή της ακροποσθίας σε αυτή τη θέση έχει σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση οιδήματος, πόνου, περιορισμό στη ροή του αίματος που μπορεί να οδηγήσει σε ισχαιμία και τελικά σε νέκρωση (γάγγραινα) της βαλάνου. Η αντιμετώπιση της παραφίμωσης πρέπει να γίνεται άμεσα. Όταν η ανάταξη της είναι αδύνατη χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση με σχάση της ακροποσθίας. Μετά την ανάταξη της παραφίμωσης και την υποχώρηση της τοπικής φλεγμονής συνιστάται η περιτομή για την αποφυγή της υποτροπής.

ΤΙ ΚΑΝΩ ΟΤΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΦΛΕΓΜΟΝΗ;

Στις περισσότερες περιπτώσεις η βαλανίτιδα μπορεί να αντιμετωπιστεί εύκολα. Χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό καλής υγιεινής και φαρμακευτικής αγωγής (τοπική χρήση κρέμας ή αλοιφής). Το πέος πρέπει να διατηρείτε καθαρό και στεγνό, το πλένουμε τακτικά με χλιαρό νερό και σαπούνι με ουδέτερο PH και κατόπιν το στεγνώνουμε καλά. Εναλλακτικά μπορούμε να κάνουμε χρήση αντισηπτικών σκευασμάτων σε μορφή σπρέι ή υγρού διαλύματος για πεόλουτρα.

Η βαλανοποσθίτιδα προκαλείται από μύκητες και βακτήρια και αντιμετωπίζεται με αντιμυκητιακή κρέμα ή και κάποιο σχήμα αντιβιοτικών.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΦΙΜΩΣΗΣ;

Σε ήπιες μορφές φίμωσης η χρήση τοπικών αλοιφών για ένα διάστημα 4-8 εβδομάδων συντελεί στην βελτίωση της ελαστικότητας του δέρματος της ακροπόσθίας και να κάνει ευκολότερη την αποκάλυψη της βαλάνου. Συνδυαστικά με ασκήσεις (έλξεις) της ακροποσθίας μπορεί να οδηγήσουν σε ικανοποιητικά αποτέλεσματα. Αυτή η θεραπεία δεν έχει παρενέργειες ή επιπλοκές αλλά υπάρχει πιθανότητα υποτροπής σε ένα σημαντικό ποσοστό. Σε σοβαρές μορφές φίμωσης όπως: όταν η στένωση είναι έντονη και προκαλεί δυσκολία στην ούρηση, όταν το δέρμα έχει χάσει την ελαστικότητα του και η υποτροπιάζουσες φλεγμονές είναι συχνές και επίμονες ή όταν δημιουργείται το κατάλληλο υπόβαθρο για την εμφάνιση παραφίμωσης, τότε, τα φάρμακα δεν μπορούν να βοηθήσουν και θα χρειαστεί χειρουργική αντιμετώπιση (περιτομή). Εναλλακτική χειρουργική θεραπεία στην αντιμετώπιση της φίμωσης αποτελεί η ραχιαία σχάση του πέους ή η μερική περιτομή. Επίσης για την αντιμετώπιση της φίμωσης υπάρχουν διαφορετικές παραλλαγές στη χειρουργική τεχνική της περιτομής, η καταλληλότερη θα πρέπει να συναποφασίζεται με το θεράποντα ιατρό.

ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΡΩ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΤΟΜΗ;

Η χειρουργική αντιμετώπιση της φίμωσης είναι σχετικά ανώδυνη και μπορεί να γίνει με τοπική αναισθησία. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις στις οποίες επιβάλλεται η γενική αναισθησία, όπως σε παιδιά και νεαρούς ενήλικές με υπερευαισθησία στην περιοχή. Μετά την επέμβαση ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του την ίδια ημέρα.

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΚΑΠΟΙΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΣΗ;

Για την χειρουργική αντιμετώπιση της φίμωσης δεν είναι απαραίτητη κάποια ειδική προετοιμασία. Όπως σε κάθε χειρουργική παρέμβαση όμως επιβάλλεται η διακοπή σκευασμάτων που επηρεάζουν την πήξη του αίματος. Υπάρχουν επίσης κάποιες πληροφορίες για τις οποίες θα πρέπει να είναι ενήμερος ο γιατρός σας όπως αλλεργίες σε οποιοδήποτε φάρμακο (αντιβιοτικά, τοπικά αναισθητικά, αντισηπτικά) και πιθανά νοσήματα που προκαλούν διαταραχές της πηκτικότητας του αίματος.

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΤΟΜΗ;

Μετά την περιτομή υπάρχουν κάποιες επιπλοκές οι οποίες είναι σχετικά σπάνιες όπως η αιμορραγία, το αιμάτωμα, η επιμόλυνση του τραύματος, η καθυστέρηση στην επούλωση και το κακό αισθητικό αποτέλεσμα.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ ΤΩΝ ΕΞΩ ΓΕΝΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ

Είναι σημαντικό να καθαρίζετε το πέος σας τακτικά για να αποφύγετε προβλήματα.

• Στα πρώτα χρόνια της ζωής δεν απαιτείται ιδιαίτερη φροντίδα για τη βρεφική ακροποσθία. Ήπιες προσπάθειες αποκάλυψης της βαλάνου και καθαρισμός κάτω από την ακροποσθία στο μπάνιο του μωρού είναι αρκετές. Οδηγούν σε μία προοδευτική ευχερή αποκάλυψη της βαλάνου. Όταν το παιδί μεγαλώσει αρκετά, πρέπει να μάθει να τραβά το δέρμα της πόσθης μέχρι την πλήρη αποκάλυψη της βαλάνου. Να καθαρίζει και να στεγνώνει κάτω από την ακροποσθία, με προσοχή. Μετά τον καθαρισμό πρέπει πάντα να τραβάει την ακροποσθία πάνω από το κεφαλάκι και πίσω στην κανονική της θέση.

• Μην προσπαθείτε να αποκαλύψετε τη βάλανο του παιδιού σας τραβώντας την ακροποσθία με βία προς τα πίσω διότι είναι επώδυνο, μπορεί να προκαλέσει τραυματισμό και να δημιουργήσει προβλήματα.

• Πλένετε απαλά το πέος με χλιαρό νερό, ενώ κάνετε μπάνιο ή ντους. Τραβήξτε απαλά προς τα πίσω την ακροποσθία σας και πλύνετε από κάτω.

• Χρησιμοποιήστε σαπούνι με ουδέτερο PH για να μειώσετε τον κίνδυνο ερεθισμού του δέρματος.

• Αποφύγετε τα πεόλουτρα με καυτό νερό, τη χρήση πούδρας, αποσμητικών και αντισηπτικών σκευασμάτων στο πέος σας καθώς μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό.

• Εάν δεν πλένετε σωστά κάτω από την ακροποσθία, μπορεί να αρχίσει να μαζεύεται μια ουσία που μοιάζει με τυρί και ονομάζεται σμήγμα. Το σμήγμα είναι ένα φυσικό λιπαντικό που διατηρεί τη βάλανο υγρή. Εάν το σμήγμα συσσωρευτεί στην ακροποσθία, μπορεί να προκαλέσει δυσοσμία και αποτελεί έδαφος αναπαραγωγής μικροβίων.

• Συχνό πλύσιμο χρειάζονται και οι όρχεις. Αφού συσσωρεύεται ιδρώτας σε μια περιοχή που είναι καλυμμένη με εσώρουχο το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας.

• Βεβαιωθείτε ότι η περιοχή μεταξύ της βάσης του πέους και του πρωκτού είναι επίσης καθαρή.

• Προσέξτε για τυχόν ασυνήθιστες σκληρές περιοχές ή οίδημα στους όρχεις που δεν υπήρχαν πριν.