Επίσχεση ούρων

Η ουροδόχος κύστη είναι ένα κοίλο μυώδες σπλάχνο που βρίσκεται στη λεκάνη. Γεμίζει σταδιακά με ούρα τα οποία παράγονται από τους νεφρούς και λειτουργεί σαν μια δεξαμενή αποθήκευσης και αποβολής τους. Παραμένει χαλαρή σε όλη τη διάρκεια της πλήρωσης μέχρι να φτάσει στο μέγιστο της χωρητικότητας της. Τότε δημιουργείτε η επιθυμία για ούρηση και ξεκινά η σύσπαση του τοιχώματος της με την ταυτόχρονη χαλάρωση του σφιγκτήρα της ουρήθρας για την πλήρη κένωση της κύστης.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΙΣΧΕΣΗ ΟΥΡΩΝ;

Είναι η παθολογική κατάσταση κατά την οποία ενώ η ουροδόχος κύστη είναι γεμάτη με ούρα και υπάρχει επιθυμία για ούρηση, είναι αδύνατη η επίτευξη της. Διακρίνεται σε οξεία και χρόνια επίσχεση, δύο διαφορετικές καταστάσεις με διαφορετική κλινική εικόνα. Στην οξεία επίσχεση ούρων εμφανίζεται ξαφνική αδυναμία ούρησης που συνοδεύεται από αίσθημα πόνου υπερηβικά (κάτω από τον ομφαλό). Είναι μία επείγουσα κατάσταση που χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση. Στη χρόνια επίσχεση ούρων η αδυναμία ούρησης είναι συνήθως ανώδυνη και προοδευτική. Παρότι η ούρηση γίνεται, στην κύστη παραμένει μία ποσότητα ούρων η οποία σταδιακά μεγαλώνει και μπορεί να ξεπεράσει σε κάποιες περιπτώσεις και τα 3lt.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΧΕΣΗΣ ΟΥΡΩΝ;

Η επίσχεση ούρων μπορεί να προκληθεί από πολλά και διάφορα αίτια:

Στον ανδρικό πληθυσμό:

Υπερπλασία, καρκίνος του προστάτη αδένα, προστατίτιδα, ουρηθρίτιδα και η προχωρημένη φίμωση, είναι συχνές αιτίες επίσχεσης ούρων.

Στο γυναικείο πληθυσμό:

Πρόπτωση των πυελικών οργάνων, κακώσεις του ουροποιητικού κατά τη διάρκεια τοκετού και οι γυναικολογικοί όγκοι.

Άλλες κοινές αιτίες:

Αίματοπύγματα σε βαριά αιμορραγία του ουροποιητικού, στενώματα της ουρήθρας, λιθίαση της ουροδόχου κύστης, γαστρεντερολογικοί όγκοι, φάρμακα (αντιψυχωσικά, αντιπαρκινσονικά, οπιοειδή, αντικαταθληπτικά, αντιμουσκαρινικά), μετά από χειρουργικές επεμβάσεις και μετά από κακώσεις της ουροδόχου κύστης ή της ουρήθρας. Επίσης νευρολογικές παθήσεις όπως το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο , η πολλαπλή σκλήρυνση, η διαβητική νευροπάθεια, η κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου, οι κακώσεις της σπονδυλικής στήλης και οι όγκοι που πιέζουν τον νωτιαίο μυελό, διαταράσσουν την καλή συνεργασία του κατώτερου ουροποιητικού με το κεντρικό και το περιφερικό νευρικό σύστημα και μπορούν να προκαλέσουν επίσχεση ούρων (νευρογενής δυσλειτουργίας του κατώτερου ουροποιητικού).

ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΣΧΕΣΗ ΟΥΡΩΝ;

Στην οξεία επίσχεση ούρων ο πόνος είναι τόσο έντονος που οδηγεί στην αναζήτηση επείγουσας ιατρικής βοήθειας.

Η απουσία συμπτωμάτων στη χρόνια επίσχεση ούρων έχει σαν αποτέλεσμα οι ασθενείς να αναζητούν ιατρική βοήθεια με μεγάλη καθυστέρηση, όταν παρουσιάζουν υδρονέφρωση και οξεία ή χρόνια νεφρική ανεπάρκεια. Στη χρόνια επίσχεση ούρων το τοίχωμα της κύστης είναι σε υπερδιάταση και η απότομη κένωση της, μπορεί να προκαλέσει τη ρήξη αγγείων του βλεννογόνου της και να εμφανιστεί αιμορραγία.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΧΕΣΗΣ;

Στην οξεία επίσχεση υπάρχει αδυναμία ούρησης η οποία συνοδεύεται από έντονο πόνο.

Τα συμπτώματα της χρόνιας επίσχεσης ούρων μπορεί διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Δυσκολία στην έναρξη της ούρησης που μπορεί σταδιακά να επιδεινώνεται, έντονη συχνουρία με μειωμένη ροή ούρων, αίσθημα ατελούς κένωσης, διπλή ούρηση και ακούσια διαφυγή μικρής ποσότητας ούρων (ακράτεια από υπερπλήρωση).

ΘΑ ΧΡΕΙΑΣΤΟΥΝ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΑΓΝΩΣΗ;

Η διάγνωση της επίσχεσης των ούρων είναι σχετικά εύκολη, αυτό όμως που θα κληθεί να ανακαλύψει και να αντιμετωπίσει ο ουρολόγος είναι το αίτιο που την προκάλεσε. Σε αυτό θα βοηθήσει το ιατρικό ιστορικό και η φυσική εξέταση. Οι εργαστηριακές εξετάσεις αίματος και ούρων όπως και οι απεικονιστικές εξετάσεις βοηθούν στην ανεύρεση της αιτίας της επίσχεσης.

Ειδικές εξετάσεις:

• Υπέρηχος: Συμπληρωματικές σημαντικές πληροφορίες θα ληφθούν από τον υπερηχογραφικό έλεγχο των νεφρών, της ουροδόχου κύστης και του προστάτη αδένα.

• Αξονική τομογραφία: Είναι μία ειδική απεικονιστική εξέταση που προσφέρει σημαντικές πληροφορίες στη διάγνωση της αιτίας της επίσχεσης (λιθίαση, κακοήθεια, κάκωση).

• Κυστεοσκόπηση: Είναι μία επεμβατική εξέταση κατά την οποία ένας λεπτός σωλήνας με κάμερα στο άκρο του τοποθετείτε στην ουρήθρα και προωθείτε έως την ουροδόχο κύστη. Έτσι γίνεται έλεγχος για την παρουσία στενώματος της ουρήθρας, όγκου ή λιθίασης της ουροδόχου κύστης και γίνεται οπτικά η εκτίμηση του μεγέθους του προστάτη αδένα.

• Ουροδυναμικός έλεγχος: Είναι μία επεμβατική εξέταση κατά την οποία με τη βοήθεια ειδικών καθετήρων γίνεται η καταγραφή των πιέσεων εντός της ουροδόχου κύστης, στη διάρκεια πλήρωσης και κένωσης της με την παράλληλη καταγραφή της ροής των ούρων. Είναι εξέταση εκλογής όταν στη διάγνωση εμπλέκονται νευρολογικές παθήσεις, βλάβη της ουροδόχου κύστης και επίσχεση ούρων σε θήλυ ασθενή.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΙΑ;

Η αντιμετώπιση της επίσχεσης ούρων εξαρτάται από τον τύπο (οξεία ή χρόνια) καθώς και την αιτία.

Στην οξεία επίσχεση επιβάλλετε η τοποθέτηση καθετήρα κύστεως για την παροχέτευση των ούρων και την ανακούφιση του πάσχοντα από τον πόνο.

Στην χρόνια επίσχεση η κένωση της κύστης πρέπει να γίνεται σταδιακά με αργό ρυθμό για την αποφυγή της αιματουρίας, η παραμονή του καθετήρα επιβάλλεται και στις δύο περιπτώσεις, δοκιμασία απαλλαγής από των καθετήρα γίνεται μετά από την διερεύνηση της αιτίας και μετά από έναρξη σχετικής θεραπείας.

Σχετικές θεραπείες των αιτιών της επίσχεσης:

• Φαρμακευτική αγωγή για την υπερπλασία του προστάτη αδένα είτε ως μονοθεραπεία είτε ως συνδυαστική αγωγή.

• Χειρουργική επέμβαση του προστάτη αδένα, ιδίως όταν η φαρμακευτική αγωγή για την υπερπλασία του προστάτη δεν έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα.

• Η χειρουργική επέμβαση με τη χρήση ουρηθροτόμου ή λέιζερ, καθώς και οι διαστολές με τη χρήση καθετήρων είναι εναλλακτικές επιλογές θεραπείας στην περίπτωση στενώματος της ουρήθρας. Σε προχωρημένες καταστάσεις με μεγάλα στενώματα, έχει ένδειξη η ουρηθροπλαστική (ανοιχτή χειρουργική επέμβαση).

• Η τοποθέτηση μόνιμου καθετήρα κύστεως διουρηθρικά ή υπερηβικά γίνεται σε ατονία της ουροδόχου κύστης. Εναλλακτικός τρόπος αντιμετώπισης είναι η χρήση διαλειπόντων περιοδικών αυτοκαθετηριασμών. Όπου ο πάσχων δια μέσω της ουρήθρας, προωθεί στην κύστη του έναν ειδικό καθετήρα μίας χρήσης.

• Οι ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών του πυελικού εδάφους (ασκήσεις Kegel) σε συνδυασμό με την βιοανάδραση για την επανεκπαίδευση στη χαλαρή ούρηση βοηθούν τις γυναίκες.

• Η χειρουργική αντιμετώπιση της κυστεοκήλης ή η στήριξη της κύστης με την τοποθέτηση δακτυλίου που ονομάζεται πεσσός μπορεί να επιφέρει αποκατάσταση της ούρησης στην περίπτωση που το αίτιο της επίσχεσης είναι η κυστεοκήλη.

Σε κάθε περίπτωση ο σωστός τρόπος αντιμετώπισης προϋποθέτει την ακριβή διάγνωση της αιτίας.