Κολονοσκόπηση

Κολονοσκόπηση (κολοσκόπηση) τι είναι και πώς γίνεται;

Κολονοσκόπηση είναι η εξέταση κατά την οποία ο ιατρός μπορεί να δει απευθείας το εσωτερικό του παχέος εντέρου καθώς και του τελικού τμήματος του λεπτού εντέρου δηλαδή του τελικού ειλεού. Αδρά το παχύ έντερο χωρίζεται σε διάφορες μοίρες: τυφλό, ανιόν κόλον, εγκάρσιο κόλον, κατιόν κόλον, σιγμοειδές κόλον και ορθό. Τα όρια μεταξύ των διαφόρων αυτών τμημάτων δεν είναι εμφανή και ο προσδιορισμός της θέσης του ενδοσκοπίου εντός του παχέος εντέρου (πχ πολύποδας εγκαρσίου κόλου) γίνεται πάντα κατά προσέγγιση. Οι παρακάτω οδηγίες έχουν σκοπό να σας δώσουν μια πλήρη και κατανοητή εικόνα γύρω από την κολονοσκόπηση.

Η κολονοσκόπηση δεν πονάει

Η κολονοσκόπηση δεν πονάει. Σε αυτό συμβάλλει κατ’ αρχήν η τεχνική κατάρτηση και εμπειρία του ενδοσκόπου – γαστρεντερολόγου. Ένας επιπλέον λόγος είιναι και ο τρόπος με τον οποίο γίνονται σήμερα οι ενδοσκοπήσεις (γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση): Η χρήση μέθης τις καθιστά εντελώς ανώδυνες.

Γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση γίνονται μαζί

Εάν κριθεί απαραίτητο να υποβληθεί κανείς σε γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση, πχ για διερεύνηση αναιμίας, σωστό είναι οι δύο αυτές εξετάσεις να πραγματοποιηθούν μαζί (ταυτόχρονα) σε μια επίσκεψη στο ιατρείο. Αυτό μειώνει την ανάγκη μετακίνησης, μειώνει τη χρήση αναλώσιμων υλικών ενώ μειώνει και την ποσότητα της χορηγούμενης καταστολής ή μέθης.

Η γαστροσκόπηση και η κολονοσκόπηση γίνονται με συγκεκριμένα μηχανήματα/εξοπλισμό, ενδοσκόπια. Χρησιμοποιείται διαφορετικό ενδοσκόπιο στην γαστροκσόπηση (λεπτότερο και πιο εύκαμπτο) και διαφορετικό στην κολονοσκόπηση (μεγαλύτερο σε μήκος). Το ενδοσκόπιο είναι ένας μακρύς σωλήνας, ο οποίος έχει περίπου το πάχος του μικρού δακτύλου του χεριού σας, με ένα δυνατό φως στην άκρη του. Η εικόνα κατά την ενδοσκόπηση, στα σύγχρονα ενδοσκοπικά εργαστήρια, προβάλλεται σε monitor και έτσι ο γιατρός είναι σε θέση να εντοπίσει κάποια πάθηση, εάν υπάρχει.

Η διαδικασία της ενδοσκόπησης θα σας εξηγηθεί από τον ιατρό όπως και ο σκοπός και οι πιθανές παρενέργειες της εξέτασης. Θα πρέπει να αναφέρετε στον γιατρό ή στην νοσηλεύτρια εάν είχατε υποβληθεί σε άλλες ενδοσκοπήσεις στο παρελθόν ή πιθανές αλλεργίες σας καθώς και παλαιότερες αντιδράσεις σας σε φάρμακα και φαρμακευτικές ουσίες. Εάν έχετε απορίες σε αυτήν την φάση μην διστάσετε να τις εκφράσετε.

Καλό είναι να έχετε μαζί σας ότι πρόσφατες εξετάσεις στις οποίες έχετε υποβληθεί (μικροβιολογικές, αιματολογικές, υπερηχογραφήματα, αξονικές τομογραφίες κτλ) όπως βέβαια και παλαιότερες ενδοσκοπήσεις εφόσον αυτές υπάρχουν. Οι τελευταίες θα χρησιμοποιηθούν για σύγκριση.

Ενδείξεις κολονοσκόπησης (κολοσκόπηση)

Κολονοσκόπηση πότε πρέπει να κάνουμε;

    • χρόνια διάρροια
    • ανεξήγητο κοιλιακό άλγος
    • σιδηροπενική αναιμία
    • αιμορραγία κατωτέρου πεπτικού (αίμα στα κόπρανα)
    • απώλεια βάρους
    • δυσπεπτικά ενοχλήματα σε άτομα μεγάλης ηλικία
    • διαταραχές στις κενώσεις, όπως ξαφνική δυσκοιλιότητα σε άτομα που μέχρι πρότινος είχαν έναν κανονικό ρυθμό αφόδευσης
    • εναλλαγές στις κενώσεις, εναλλαγή δυσκοιλιότητας και διάρροιας
    • κληρονομικό ιστορικό
    • προληπτικός έλεγχος (χωρίς να αναφέρει συμπτώματα ή σημεία ο ασθενής)

Προετοιμασία για κολονοσκόπηση (κολονοσκόπηση προετοιμασία)

Το παχύ έντερο θα πρέπει να είναι καθαρό έτσι ώστε να μπορέσει ο γιατρός να δει το εσωτερικό του. Γι’ αυτό το λόγο θα σας ζητηθεί να ακολουθήσετε πιστά την προηγούμενη ημέρα μια διαδικασία καθαρισμού του εντέρου σας (βλέπε κολονοσκόπηση προετοιμασία διατροφή).

Κατά την κολονοσκόπηση

Οι ενδοσκοπήσεις γίνονται με τον εξεταζόμενο ξαπλωμένο στο αριστερό πλευρό πάνω σε εξεταστικό κρεβάτι. Μια νοσηλεύτρια θα είναι μαζί σας κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Ο γιατρός μπορεί να σας χορηγήσει, ενδοφλέβια σε μια από τις φλέβες του χεριού σας, υπναγωγό φάρμακο για να είστε ήρεμος/η και ελαφρά ναρκωμένος/η κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Κατά την ενδοσκόπηση μικρή ποσότητα αέρα θα εισάγεται στο έντερο (κολονοσκόπηση) προκειμένου να διαταθεί το τοίχωμά του έτσι ώστε να μπορέσει να εντοπιστεί κάποια πάθηση, εάν υπάρχει. Ο αέρας αυτός αναρροφάται στο τέλος της εξέτασης μέσα από το ενδοσκόπιο. Είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν και οι δύο εξετάσεις (γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση μαζί) διαδοχικά σε μια επίσκεψή σας στο ιατρείο.

Κατά την κολονοσκόπηση ο ιατρός είναι σε θέσει να αφαιρέσει και πολύποδες από το παχύ έντερο εντελώς ανώδυνα με την χρήση ειδικού εργαλείου (πολυποδεκτομή). Οι πολύποδες μετά την ενδοσκοπική αφαίρεσή τους αποστέλλονται σε παθολογοανατομικό εργαστήριο όπου προσδιορίζεται μικροσκοπικά η ποιότητά τους. Από την τελευταία εξαρτάται και η πιθανή επανεξέταση ή όποια άλλα μέτρα κριθούν απαραίτητα (π.χ. χειρουργείο σε κακοήθεις πολύποδες, δηλαδή σε περιπτώσεις καρκίνου).

Μετά την κολονοσκόπηση

Μετά το πέρας της κολονοσκόπησης θα πρέπει να παραμείνετε στο εργαστήριο για μικρό χρονικό διάστημα (30 λεπτά περίπου). Κατόπιν τούτου και εφόσον έχετε συνέλθει ικανοποιητικά μπορείτε στη συνέχεια να φάτε και να πιείτε κανονικά. Καλό είναι ωστόσο να αποφύγετε την ημέρα της ενδοσκόπησης φυτικές ίνες (χόρτα, φρούτα και σαλάτες) καθώς και γάλα ή τα παράγωγά του.

Υπάρχει περίπτωση μετά την κολονοσκόπηση να αισθάνεστε «φουσκωμένη» την κοιλιά σας από τον αέρα που έχει παραμείνει στο έντερο, ο οποίος σιγά-σιγά θα αποβληθεί. Και το ενόχλημα αυτό θα περάσει από μόνο του χωρίς καμία ιδιαίτερη αγωγή.

Γενικά, αν και θα μπορέσετε να φύγετε μόνος/η σας περιπατητικά, η επίδραση της νάρκωσης (εάν σας δόθηκε) στη διάρκεια της εξέτασης είναι πιο μακροχρόνια από ότι φαντάζεστε. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να:

    • να αποφύγετε να οδηγήσετε αυτοκίνητο
    • να αποφύγετε τον χειρισμό μηχανημάτων
    • αποφύγετε να πιείτε αλκοόλ

Θυμηθείτε ότι δεν επιτρέπεται να οδηγήσετε όχημα (αυτοκίνητο κτλ) για αρκετές ώρες μετά από ενδοσκόπηση με χρήση μέθης!