Γαστροσκόπηση

Γαστροσκόπηση τι είναι και πως γίνεται;

Γαστροσκόπηση είναι η εξέταση η οποία επιτρέπει στον ιατρό να δει απευθείας το εσωτερικό του οισοφάγου, του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου (του αρχικού δηλαδή τμήματος του λεπτού εντέρου).

Η γαστροσκόπηση δεν πονάει

Όχι, η γαστροσκόπηση δεν πονάει. Οι ενδοσκοπήσεις (γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση) σήμερα δεν δικαιολογείται να είναι επώδυνες. Κι αυτό οφείλεται στον τρόπο με τον οποίο γίνονται: Η χρήση μέθης τις καθιστά εντελώς ανώδυνες.

Γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση γίνονται μαζί

Εάν κριθεί απαραίτητο να υποβληθεί κανείς σε γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση, πχ για διερεύνηση αναιμίας, σωστό είναι οι δύο αυτές εξετάσεις να πραγματοποιηθούν μαζί (ταυτόχρονα) σε μια επίσκεψη στο ιατρείο. Αυτό μειώνει την ανάγκη μετακίνησης, μειώνει τη χρήση αναλώσιμων υλικών ενώ μειώνει και την ποσότητα της χορηγούμενης καταστολής ή μέθης.

Η γαστροσκόπηση και η κολονοσκόπηση γίνονται με συγκεκριμένα μηχανήματα/εξοπλισμό, ενδοσκόπια. Χρησιμοποιείται διαφορετικό ενδοσκόπιο στην γαστροκσόπηση (λεπτότερο και πιο εύκαμπτο) και διαφορετικό στην κολονοσκόπηση (μεγαλύτερο σε μήκος). Το ενδοσκόπιο είναι ένας μακρύς σωλήνας, ο οποίος έχει περίπου το πάχος του μικρού δακτύλου του χεριού σας, με ένα δυνατό φως στην άκρη του. Η εικόνα κατά την ενδοσκόπηση, στα σύγχρονα ενδοσκοπικά εργαστήρια, προβάλλεται σε monitor και έτσι ο γιατρός είναι σε θέση να εντοπίσει κάποια πάθηση, εάν υπάρχει.

Η διαδικασία της ενδοσκόπησης θα σας εξηγηθεί από τον ιατρό όπως και ο σκοπός και οι πιθανές παρενέργειες της εξέτασης. Θα πρέπει να αναφέρετε στον γιατρό ή στην νοσηλεύτρια εάν είχατε υποβληθεί σε άλλες ενδοσκοπήσεις στο παρελθόν ή πιθανές αλλεργίες σας καθώς και παλαιότερες αντιδράσεις σας σε φάρμακα και φαρμακευτικές ουσίες. Εάν έχετε απορίες σε αυτήν την φάση μην διστάσετε να τις εκφράσετε.

Καλό είναι να έχετε μαζί σας ότι πρόσφατες εξετάσεις στις οποίες έχετε υποβληθεί (μικροβιολογικές, αιματολογικές, υπερηχογραφήματα, αξονικές τομογραφίες κτλ) όπως βέβαια και παλαιότερες ενδοσκοπήσεις εφόσον αυτές υπάρχουν. Οι τελευταίες θα χρησιμοποιηθούν για σύγκριση.

Ενδείξεις για γαστροσκόπηση

Γαστροσκόπηση πότε πρέπει να κάνουμε; 

    • αναιμία
    • ανορεξία
    • ανεξήγητη απώλεια βάρους
    • επιγαστραλγία ή κάψιμο στο στήθος που επιμένουν
    • υποτροπιάζοντες έμετοι ή τάση για εμετό
    • δυσφαγία, δυσκαταποσία, αίσθημα στάσης του φαγητού στο λαιμό ή στο θώρακα
    • δυσπεπτικά ενοχλήματα σε άτομα μεγάλης ηλικία
    • ιστορικό γαστρικού καρκίνου στην οικογένεια
    • ανεξήγητο κοιλιακό άλγος που χρήζει διερεύνησης
    • χρόνια διάρροια
    • χαληλή βιταμίνη Β12 στο αίμα
    • κατάποση ξένου σώματος
    • αιμορραγία πεπτικού (μέλαινες κενώσεις)

Προετοιμασία για γαστροσκόπηση

Η προετοιμασία για γαστροσκόπηση είναι απλή. Θα πρέπει να είστε νηστικός για τουλάχιστον 5 ώρες πριν την εξέταση. Το στομάχι θα πρέπει να είναι άδειο έτσι ώστε να μπορέσει ο γιατρός να δει το εσωτερικό του. Εάν η εξέταση θα γίνει πρωινές ώρες θα πρέπει να αποφύγετε να φάτε στερεά τροφή το πρωί της ημέρας της εξέτασης. Επιτρέπεται να πιείτε μόνον νερό και τίποτε άλλο. Θα φάτε και θα πιείτε μετά την εξέταση.

Κατά την γαστροσκόπηση

Οι ενδοσκοπήσεις γίνονται με τον εξεταζόμενο ξαπλωμένο στο αριστερό πλευρό πάνω σε εξεταστικό κρεβάτι. Μια νοσηλεύτρια θα είναι μαζί σας κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Ο γιατρός μπορεί να σας χορηγήσει, ενδοφλέβια σε μια από τις φλέβες του χεριού σας, υπναγωγό φάρμακο για να είστε ήρεμος/η και ελαφρά ναρκωμένος/η κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Η γαστροσκόπηση συνήθως διαρκεί από 5-10 λεπτά (γαστροσκόπηση διάρκεια). Κατά την ενδοσκόπηση ο γιατρός θα βάζει μικρή ποσότητα αέρα στο στομάχι προκειμένου να διατείνει τα τοιχώματά τους και να μπορέσει να εντοπίσει κάποια πάθηση, εάν υπάρχει. Ο αέρας αυτός θα αναρροφηθεί μέσα από το ενδοσκόπιο στο τέλος της εξέτασης. Είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν και οι δύο εξετάσεις (γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση) διαδοχικά σε μια επίσκεψή σας στο ιατρείο.

Κατά την γαστροσκόπηση ο ιατρός είναι σε θέσει να αφαιρέσει και πολύποδες από το στομάχι εντελώς ανώδυνα με την χρήση ειδικού εργαλείου (πολυποδεκτομή). Οι πολύποδες μετά την ενδοσκοπική αφαίρεσή τους αποστέλλονται σε παθολογοανατομικό εργαστήριο όπου προσδιορίζεται μικροσκοπικά η ποιότητά τους. Από την τελευταία εξαρτάται και η πιθανή επανεξέταση ή όποια άλλα μέτρα κριθούν απαραίτητα (π.χ. χειρουργείο σε κακοήθεις πολύποδες, δηλαδή σε περιπτώσεις καρκίνου).

Μετά την γαστροσκόπηση

Αφού ολοκληρωθεί η γαστροσκόπηση θα πρέπει να παραμείνετε στο εργαστήριο για μικρό χρονικό διάστημα (30 λεπτά περίπου). Μετά από γαστροσκόπηση θα μπορέσετε να πιείτε κάτι μόλις περάσει η δράση του τοπικού αναισθητικού με το οποίο ψεκάστηκε ο φάρυγγάς σας στην αρχή της εξέτασης. Συνήθως αυτό παίρνει 30 λεπτά μέχρι 1 ώρα και στη συνέχεια μπορείτε να φάτε και να πιείτε κανονικά. Ενδεχομένως να αισθάνεστε τον φάρυγγά σας ερεθισμένο για το υπόλοιπο τη ημέρας. Το ενόχλημα αυτό θα περάσει από μόνο του και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη αγωγή.

Γενικά, αν και θα μπορέσετε να φύγετε μόνος/η σας περιπατητικά, η επίδραση της νάρκωσης (εάν σας δόθηκε) στη διάρκεια της εξέτασης είναι πιο μακροχρόνια από ότι φαντάζεστε. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να:

    • να αποφύγετε να οδηγήσετε αυτοκίνητο
    • να αποφύγετε τον χειρισμό μηχανημάτων
    • αποφύγετε να πιείτε αλκοόλ

Θυμηθείτε ότι δεν επιτρέπεται να οδηγήσετε όχημα (αυτοκίνητο κτλ) για αρκετές ώρες μετά από ενδοσκόπηση με χρήση μέθης!